Ontdek jouw intuïtieve ja en jouw intuïtieve nee

Luisteren naar wat je lichaam al weet

Soms weet je het gewoon. Nog voordat je er woorden aan kunt geven, voel je ergens van binnen een helder ja of juist duidelijke nee. Het is geen rationele beslissing, geen afweging van voor- en nadelen, maar een lichamelijk weten. Een subtiel signaal uit je zenuwstelsel dat jij iets wel of niet wilt of dat iets klopt of juist niet.

De taal van je zenuwstelsel

Je zenuwstelsel reageert sneller dan je denken. Waar je hoofd vaak nog in overleg is, heeft je lichaam al gereageerd. Dat merk je bijvoorbeeld aan een lichte ontspanning in je borst bij een ja, of juist aan een spanning in je buik of keel bij een nee. Dit zijn microreacties van je autonome zenuwstelsel dezelfde systemen die ook je hartslag, ademhaling en spierspanning aansturen. Ze vertellen je iets over (on)veiligheid, over wat voedend of juist belastend is.

Soms doet je lichaam al iets voordat je er woorden aan kunt geven. Zonder dat je er bewust over nadenkt, zet je misschien een stap achteruit als iemand te dicht bij je komt. Of je merkt tijdens een vergadering of presentatie dat je je armen kruist, nog voordat je weet wat je ergens van vindt. Dat zijn subtiele lichamelijke signalen van weerstand of bescherming. Je lichaam heeft al gereageerd waarbij de rest zich nog mag vormen.

Zoals Van der Kolk (2014) en Levine (1997) ook beschrijven: herstel begint met luisteren naar wat je lichaam al weet. Je lichaam beschikt over een diepe, niet-talige wijsheid die voortdurend waarneemt wat er nodig is lang voordat je hoofd dat kan verklaren. Wanneer je die taal leert verstaan, ontstaat er rust, richting en vertrouwen.

Neurowetenschapper Lisa Feldman Barrett (2017) beschrijft vervolgens hoe ons brein voortdurend voorspellingen doet op basis van eerdere ervaringen om te bepalen wat een situatie betekent en hoe we ons daarbij voelen. Die voorspellende signalen vaak waarneembaar als subtiele lichamelijke sensaties vormen de basis van wat we intuïtie noemen. Je intuïtieve ja en nee zijn dus geen toevallige ingevingen, maar directe vertalingen van het samenspel tussen lichaam, emotie en ervaring.

Waarom het zo moeilijk kan zijn om te luisteren

Veel mensen zijn door de jaren heen gewend geraakt om hun innerlijke signalen te negeren. We leren om sociaal wenselijk te zijn, om niet teleur te stellen, om door te zetten. Maar daardoor verliezen we soms het contact met die stille binnenwereld die precies weet wat goed voor ons is. Een nee voelt dan als iets wat niet mag, terwijl het vaak juist de ingang is naar jezelf.

Ook onderzoek naar interoceptie (Craig, 2002; Farb et al., 2015) laat zien dat mensen die beter kunnen waarnemen wat er in hun lichaam gebeurd, zoals hartslag, ademhaling en spierspanning vaak beter afgestemde keuzes maken en minder stress ervaren.

Ontdek je intuïtieve ja of nee

Een intuïtieve ja herken je aan een gevoel van ruimte. Je adem zakt iets dieper, je lichaam ontspant. Er komt energie vrij, soms zelfs een lichte tinteling of glimlach.
Een intuïtieve nee daarentegen voelt samentrekkend. Je lichaam spant aan, je adem stokt, of je voelt een lichte vermoeidheid. Soms is het subtiel, soms overduidelijk.

Een praktische oefening:

• Neem even de tijd om te landen in je lijf. Adem rustig in en uit.
• Denk aan een situatie of keuze.
• Merk op wat er fysiek gebeurt als je aan deze mogelijkheid denkt. Wordt het ruimer of krapper? Ontspant je buik, of trekt hij juist samen?

Je lichaam geeft antwoord, als je de tijd neemt om te luisteren.

Ook een opstellingsvorm kan helpen om je intuïtie te onderzoeken

Een mooie manier om dit te verdiepen, is door te werken met een eenvoudige opstellingsoefening. Schrijf bijvoorbeeld op twee blaadjes de woorden ja en nee of andere woorden die passen bij een belangrijke keuze die je overweegt. Leg de blaadjes op de grond. Neem de vraag, keuze of situatie in je hoofd waar je antwoorden voor wilt voelen. Ga rustig op elk blaadje staan, één voor één, en voel wat er in je lichaam gebeurt. Merk je verschil in ademhaling, spanning, of energie?

Vaak reageert het lichaam direct. Een lichte ontspanning, tinteling of open gevoel wijst vaak op een richting die past bij jouw systeem. Een samentrekking, druk op de borst of vermoeid gevoel kan juist een signaal zijn dat het niet de juiste stap is, in ieder geval niet nu.

Ons analytische brein is krachtig en zoekt graag logische verklaringen, maar het kan onze intuïtie ook snel overstemmen. Door even letterlijk stil te staan, krijgt je lichaam weer de ruimte om te spreken wat zeker als je dit nog niet vaak doet heel onwennig kan voelen.

Het hoofd luistert, maar het lijf weet

We weten sinds kort, dat slechts 20% van de signalen in de nervus vagus loopt van het hoofd naar het lichaam en 80% juist van het lichaam naar het hoofd. Dat betekent dat jouw lijf veel meer informatie doorgeeft dan je hoofd ooit kan bedenken. Toch zijn we opgegroeid in een wereld die het denken centraal stelt. Ons onderwijssysteem, onze opvoeding, onze manier van werken alles is ingericht op het analyseren en begrijpen. En misschien is dat wel waarom er momenteel zo veel mensen ziek zijn, zo veel mensen verwijderd zijn geraakt van wat ze echt willen.

Heling en herstel ontstaan namelijk in het tegenovergestelde: in het voelen, vertragen en luisteren naar wat je lichaam te vertellen heeft. Wanneer je dat deel weer de ruimte geeft, komen antwoorden, richting en rust vanzelf. Alleen dan kom je tot herstel en tot echt geluk.

Intuïtie is niet altijd logisch

Soms is wat je wilt doen vanuit intuïtie juist géén logische keuze. En dat is vaak het teken dat je niet handelt vanuit je hoofd, maar vanuit een dieper weten, het onderbuikgevoel dat jouw richting aangeeft. Je pad volgen is zelden lineair of verklaarbaar. Toch merk je dat het klopt: dingen gaan stromen, ontmoetingen vallen op hun plek, en je ervaart een natuurlijke moeiteloosheid.

Wanneer je juist afwijkt van dat pad, mogelijk in hardheid of het niet kunnen of willen voelen, of door keuzes te maken aan de hand van voor en nadelen lijstjes. Dan merk je vaak het tegenovergestelde. Er ontstaat weerstand, vermoeidheid of het gevoel dat alles tegenzit. Dat zijn signalen dat je te ver bent afgedreven van wat jouw systeem werkelijk wil.

Dus mijn tip: word goed in het herkennen van jouw ja en nee. Zodat jij trouw blijft aan jouw richting, en het leven mag blijven stromen op de manier die bij jou past.

Grenzen als vorm van zelfzorg

Een intuïtieve nee is niet hard of afstandelijk. Het is een grens vanuit zachtheid: dit past nu niet bij mij. Het is een vorm van zelfzorg een manier om trouw te blijven aan wat je systeem aankan.

Een intuïtieve ja nodigt juist uit tot groei, verbinding of avontuur, maar dan vanuit stevigheid. Niet omdat je moet, maar omdat het van binnenuit klopt.

Leven in afstemming

Wanneer je vaker luistert naar deze innerlijke signalen, ontstaat er meer harmonie tussen hoofd en lichaam. Je keuzes worden eenvoudiger, omdat je leert vertrouwen op wat van binnen klopt.

Dat is leven in afstemming. Niet vanuit wilskracht, maar vanuit wijsheid. En die wijsheid ligt altijd dichterbij dan je denkt: in het ritme van je adem, in de spanning van je spieren, in de rust die volgt op een eerlijke nee.

Bronnen

• Barrett, L. F. (2017). How Emotions Are Made: The Secret Life of the Brain. New York: Houghton Mifflin Harcourt.
• Craig, A. D. (2002). How do you feel? Interoception: the sense of the physiological condition of the body. Nature Reviews Neuroscience, 3(8), 655–666.
• Farb, N. A. S., Segal, Z. V., & Anderson, A. K. (2015). Mindfulness meditation training alters cortical representations of interoceptive attention. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 8(1), 15–26.
• Levine, P. A. (1997). Waking the Tiger: Healing Trauma. Berkeley, CA: North Atlantic Books.
• Siegel, D. J. (2012). The Developing Mind: How Relationships and the Brain Interact to Shape Who We Are. New York: Guilford Press.
• Van der Kolk, B. A. (2014). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. New York: Viking.