Overgave: het begin van werkelijk herstel maar hoe dan?

In mijn werk als ergotherapeut bij Energie Herstel zie ik het keer op keer: de weg naar herstel begint niet bij vechten, maar bij overgave. Niet bij controle houden, maar bij loslaten. Niet bij het perfecte antwoord vinden, maar bij durven zijn met wat is.

Overgave is geen zwakte. Overgave is kracht. Niet de stoere kracht van volhouden en doorduwen, maar de stille kracht van buigen, breken en weer opstaan. Het leven dwingt ons soms op de knieën, niet om ons klein te maken, maar om ons te laten voelen wat echt is. En als je eenmaal op je knieën zit, is er nog maar één richting: naar binnen. Daar, op dat dieptepunt, ontstaat ruimte. Ruimte voor iets nieuws, iets echts.

Veel mensen, zijn bang voor overgave. Dat is ook het aller engste wat er is, weet ik. Ze zijn bang dat als ze zich overgeven, alles instort. Maar in werkelijkheid is vaak alles al ingestort, ze proberen alleen de brokstukken nog krampachtig overeind te houden. Wat als je loslaat? Wat als je alles wat je denkt te weten over wie je bent loslaat. Dat je loslaat hoe het zou moeten zijn, dat je loslaat wat tot nu toe goed of fout was? Dat je in jouw durft te laten sterven wat moet sterven, dat wat genezen mag worden kan genezen en dat wat geboren mag worden hierdoor geboren wordt. Dan pas ontstaat er ruimte voor wat wél klopt, weet ik uit eigen ervaring.

Het klinkt groots en dat is het ook. Maar het begint klein. Met het erkennen van een gevoel. Het doorvoelen van een pijn. Het toegeven dat je niet meer weet hoe verder. En misschien wel: dat je dat niet meer hóéft te weten. Want je hoofd, met al zijn angsten en strategieën, probeert je vooral te beschermen tegen teleurstelling en pijn. Maar die bescherming houdt je ook gevangen in het oude. In controle, vermijding, en uiteindelijk nog steeds in uitputting.

Verwerken is voelen, niet denken

In onze maatschappij hebben we geleerd om gevoelens als spijt, teleurstelling, boosheid of schuldgevoel zo snel mogelijk weg te poetsen. We noemen ze ‘negatief’, ‘nutteloos’ of ‘niet constructief’. We proberen ze te relativeren, te rationaliseren. Maar als je dat doet dan gaan emoties ondergronds. En dan blijven ze daar… tot je ze alsnog tegenkomt, vaak op een nog pijnlijker moment.

Je teleurstelling, boosheid of verdriet wil gevoeld worden. Niet weggepoetst, maar verwelkomd. Ja, het voelt soms kinderachtig. Ja, je voelt je misschien slachtofferig. Maar dat is onderdeel van de verwerking. Dat is hoe je rouwt. Dat is hoe je heelt.

Want zolang je je teleurstelling de deur wijst, saboteert ze onbewust je volgende stappen. Pas als je haar binnenlaat, met alles wat erbij hoort, kan ze door je heen bewegen en weer vertrekken. Niet voor altijd misschien, maar in een lichtere vorm. Een herinnering in plaats van een blokkade. Een inzicht in plaats van een wond.

Je verlies erkennen is jezelf erkennen

Wat nou als je besluit je teleurstelling echt te dragen? Als je stopt met het afwijzen.

Je bent misschien iets kwijtgeraakt, maar je bent ook iets aan het hervinden: jezelf. Je verlangen. Je koers. En ja, dat doet pijn, precies zoveel pijn als het je waard is. Maar in die pijn ligt ook richting. Zingeving. Groei en verlichting. Het maakt schoon.

Als je echt durft te kijken naar wat niet gelukt is, kun je ook zien waarom het niet lukte. Wat je gemist hebt. Waar je iets anders nodig had. Wat nog niet rijp was. En dan, vanuit die helderheid, ontstaat ruimte voor nieuwe keuzes. Voor trouw zijn aan wat jij echt verlangt. En als je ziel iets echt wil… dan komt er altijd een nieuwe kans. Misschien niet zoals jij had verwacht, maar wel zoals het klopt.

Overgave is het grootste cadeau

Overgave is niet opgeven. Het is het tegenovergestelde. Het is durven vertrouwen. Durven leven met open handen. Het is jezelf toestaan om te voelen, te rouwen, te falen, te verliezen, en weer op te staan, als een completere versie van jezelf.

Herstel begint pas echt wanneer je je overgeeft. Wanneer je durft te zeggen: “Ik weet het niet meer, en dat is oké.” Wanneer je voelt: “Laat maar komen wat komen moet, ik zal het dragen.”

En als je daardoor heen gaat. Dan hoef je vanaf dan nooit meer bang te zijn in het donker. Want als je dit hebt ervaren dan weet jij ook als de stroom weer uitvalt, dat je ergens doorheen moet en dan is er altijd weer licht.

Tot slot…

Als je hier nog niet bent, of nog niet snapt waar dit over gaat, dan is het soms zo dat het leven je nog niet op je knieën heeft gedwongen. Dat is het lijden nog niet groot genoeg. En ook dat is oké.

Maar mocht je dat ene zetje nodig hebben om tot overgave te gaan, dan hoop ik dat deze blog je hierbij helpt. Dat het je hoop geeft, dat overgave kracht is en dat jij hiervoor durft te gaan.

En als je in behandeling bent bij Energie Herstel, hoop ik dat je ervaart dat er een cheerleader aan de zijlijn staat, die jou aanmoedigt, al moet jij hier zelf doorheen. En als je goed kijkt, zie je waarschijnlijk meer mensen langs die zijlijn staan, die juichen en supporten. Ook dat mag je leren te durven en mogen zien. Misschien goed om te onthouden: het hoeft niet perfect, alleen echt.

Succes!

Bronvermelding en aanvullende leestips:

• Mate, G. (2022). The Myth of Normal: Trauma, Illness & Healing in a Toxic Culture. Penguin Life.
• Levine, P. A. (1997). Waking the Tiger: Healing Trauma. North Atlantic Books.
• Nijenhuis, E. R. S. (2015). The Trinity of Trauma: Ignorance, Fragility, and Control. Vandenhoeck & Ruprecht.
• Brown, B. (2012). The Power of Vulnerability. TEDxHouston Talk.
• Van der Kolk, B. (2014). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. Viking.