Eerst hulp bij het aanvragen van een WIA-uitkering

Van alle mensen die ik in mijn praktijk zie, hebben de meesten te maken met een ‘ziekmelding’. Natuurlijk is het, het fijnste als mensen vooraf aan de bel trekken en het traject bij Energie Herstel beginnen om een ziekmelding te voorkomen. Maar de praktijk is meestal zo, dat ze dit lange tijd zelf hebben geprobeerd en hulp zijn gaan zoeken als er sprake is van daadwerkelijke uitval.

Als ergotherapeut begeleid ik mensen in hun herstelproces, met het doel om uiteindelijk weer goed te kunnen functioneren thuis maar ook op het werk. Omdat veel mensen in een ziekteproces zitten, zijn arbeidsvragen hierin niet te vermijden. Om deze reden schreef ik eerder deze twee blogs: “Help, ik heb mezelf ziekgemeld. En nu?” en “Wat als 100% betermelden bij je werkgever nog even duurt? En jouw re-integratie niet soepel verloopt?” met praktische informatie over de eerste twee ziektejaren.

Hierin word je meegenomen in de eerste fase van ziekmelden en de praktische wet en regelgeving met betrekking tot de eerste twee jaar. Ook staan hierin wat tips waar je aan zou kunnen denken en wat je zou moeten doen wanneer het proces van re-integratie niet soepel verloopt.

Je hoopt dat deze informatie voldoende is, naast het behandeltraject gericht op herstel, om binnen twee jaar terug te keren op de werkvloer. Helaas is dit niet voor iedereen weggelegd en kan het zo zijn, dat het jou na twee jaar niet is gelukt om volledig te re-integreren of hersteld te zijn. Voor deze mensen breekt er dan ook een heel ander hoofdstuk aan met betrekking tot wet- en regelgeving, waarin ik jullie zal meenemen. Omdat dit helaas ook vaker voorkomt, heb ik alle belangrijke tips, details en voorbereiding voor deze fase hierbij in kaart gebracht.  

Wat gebeurt er na de twee jaar ziekte in loondienst?
Wanneer iemand een vast contract heeft en in dienst is van een werkgever, is iemand tijdens zijn ziekteproces twee jaar beschermd. Binnen deze twee jaar, worden verschillende pogingen gedaan om iemand te laten re-integreren. In het eerste jaar ligt hierbij de nadruk op terugkeren naar eigen werk, waarbij in het tweede ziektejaar,  opties zoals aanpassen van de functie, andere mogelijkheden binnen het bedrijf maar ook buiten het bedrijf, worden onderzocht.

Wanneer blijkt dat re-integreren binnen deze twee jaar niet is gelukt en/of jij nog niet  voldoende hersteld bent om te kunnen gaan werken, volgt het aanvragen van een WIA-uitkering. In uitzonderlijke gevallen, zijn er opties dat mensen recht hebben op een derde ziektejaar bij de werkgever. Dit kan bijvoorbeeld omdat de werkgever een bepaalde regeling heeft getroffen of omdat dit in de bedrijfs-CAO is opgenomen. Een andere, minder leuke reden, is dat ’het derde ziektejaar door het UWV aan de werkgever is opgelegd. Dit gebeurt wanneer de werkgever onvoldoende heeft gedaan om jou te laten re-integreren of omdat er stappen in het proces niet juist zijn doorlopen. Hoe dit verder in zijn werk gaat, heb ik eerder hier beschreven.Wanneer de twee jaar ziekte in loondienst zijn verstreken, is het aanvragen van een WIA iets wat niet meer te voorkomen is. In sommige gevallen, kan trouwens ook al eerder geconcludeerd worden dat terugkeren niet haalbaar zal zijn, waardoor een vervroegde WIA kan worden aangevraagd. Maar wat is dat, een WIA? Op welke wet- en regelgeving is dit gebaseerd? En hoe gaat zo’n WIA aanvraag in zijn werk?

Wat is een WIA-uitkering?
WIA betekent de ‘Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen’. De WIA bestaat sinds 2006. Ben jij twee jaar ziek in loondienst en is er geen sprake van recht op een derde ziektejaar. Dan is het handig om een WIAaanvraag te gaan doen.

En hoe en waar vraag je een WIA- uitkering aan?
Een WIA-uitkering kan worden aangevraagd bij het UWV.

Hoe gaat het aanvragen van een WIA-uitkering in zijn werk?
Wat voorafgaat aan de WIA aanvraag, is dat jij al in de 42^e week van je arbeidsongeschiktheid bij je werkgever, door je werkgever bent aangemeld bij het UWV. In deze melding heeft jouw werkgever je eerste ziektedag doorgegeven en ben je al in het systeem van het UWV terecht gekomen.

Door deze melding ontvang jij vanaf de 88^e week van het UWV de uitnodiging voor een WIA aanvraag. Deze aanvraag kun je zowel schriftelijk als online doen. Voor het online invullen heb je een DigiD nodig en soms kan de HRM afdeling van een bedrijf je hierbij helpen.

In deze aanvraag wil UWV een aantal dingen van je weten; BSN, telefoonnummer en e-mailadres. Maar ook vragen ze of je plannen hebt om in de komende vier maanden op vakantie te gaan. Ter controle vragen ze je eerste ziektedag maar ook vragen ze zaken over je werk en je inkomen. Omdat er ook vragen zijn over je arbeidsverleden, is het handig om een CV erbij te hebben die up-to-date is. Het UWV vraagt naar je opleidingsniveau en behaalde cursussen. En ze zullen vragen aan wie ze de WIA-uitkering moeten betalen. Je kunt hierin kiezen, aan jezelf of via je werkgever. Dat laatste kan handig zijn als je bv. voor een aantal uur in dienst blijft bij je eigen werkgever.

Dan kun je nog op de aanvraag kwijt of je het eens bent met je re-integratie van de afgelopen tijd. En krijg je de mogelijkheid om e.e.a. aan te vullen of op te merken over dit proces. Als laatste vraagt UWV om een aantal formulieren uit je re-integratiedossier op te sturen. Het is het handigst als je werkgever dit doet, dus vraag dit aan hen. Je werkgever kan alles opvragen bij de begeleidend bedrijfsarts of bij jou, behalve je medische informatie. Deze zal de bedrijfsarts of arbodienst aan jou opsturen. Jij kan deze informatie zelf naar het UWV sturen. De werkgever mag deze medische informatie namelijk niet zonder jouw toestemming inzien.

Stuur de aanvraag voor de WIA-uitkering op tijd in. In de brief staat de uiterste datum dat de WIA-aanvraag bij UWV binnen moet zijn. Mocht dat niet lukken en dien je de aanvraag te laat in? Dan zal de start van je uitkering ook later zijn. Dus houd hiermee rekening!

Wat als het UWV jou te lang laat wachten?
Het UWV moet volgens de wettelijke termijnen uiterlijk 8 weken na ontvangst van de WIA-aanvraag beslissen. Doen zij dat niet? Dan kun jij het UWV in gebreke stellen. Ga naar de website van het UWV en vul het formulier wat “Melding te late beslissing UWV” heet, in. Je kunt het bestand per post opsturen, waarbij je voor de zekerheid kunt kiezen voor aangetekend versturen. Dan heb je bewijs dat jij het daadwerkelijk hebt opgestuurd.

Zodra het formulier door UWV is ontvangen, hebben zij twee weken de tijd om alsnog een beslissing te nemen. Als ze dat niet doen moeten ze een vergoeding betalen. Deze vergoeding is maximaal € 1.442,-. Elke twee weken moeten ze per dag een hoger bedrag gaan betalen. De eerste twee weken na ontvangst is er dus geen sprake van een vergoeding. In de twee weken erna moeten zij € 23,- per dag betalen, daarna twee weken lang € 35,- per dag en de laatste twee weken tot en met de 42^e dag is dat € 45,- per dag. De dag dat de beslissing wordt verstuurd is gelijk de laatste dag van de vergoeding.

Door het opsturen van de “Melding te late beslissing” wordt het traject niet altijd sneller. Omdat je werkgever in principe mag stoppen met het doorbetalen van loon, zou je in theorie in de financiële problemen kunnen komen omdat je dan geen loon maar ook geen uitkering hebt. Vraag in dat geval bij UWV om een voorschot.

In de tussentijd kun je gebruik maken van een voorschot op je uitkering:
In principe neemt het UWV contact met je op om te melden dat ze de uiterste datum dat ze een beslissing moeten nemen niet gaan halen. In datzelfde gesprek word je gevraagd of je een voorschot wil op je uitkering. Je kunt dan aangeven of je het wel of niet wil. Veruit de meeste mensen kiezen voor het uitbetalen van een voorschot. De werkgever stopt tenslotte met het doorbetalen van je loon als je 2 jaar ziek bent.

Het voorschot wat je krijgt is een schatting van je uiteindelijke uitkering. UWV vraagt salarisgegevens op via de Belastingdienst en baseert daar globaal je voorschot op. Pas wanneer een beslissing is genomen over je WIA aanvraag, zal het voorschot stoppen. Als je nog gedeeltelijk werkt zullen de verdiensten worden verrekend met het voorschot. Bij het toekennen van de WIA, zal het UWV kijken naar het totale bedrag wat je aan voorschotten hebt gekregen. Dit vergelijken ze met het bedrag wat je in die periode eigenlijk als WIA-uitkering had moeten krijgen. Als het verschil in je voordeel is, dan ontvang je een nabetaling van UWV. Is het verschil in je nadeel? In veel gevallen hoef je dan niet terug te betalen aan UWV. Uiteindelijk zijn zij degenen die niet op tijd zijn met een beslissing.

In een andere blog heb ik tips beschreven om je voor te bereiden op de WIA-keuring, zie hier.

Na het aanvragen van een WIA-uitkering volgt de WIA-keuring. In deze ‘keuring’ wordt er gekeken of je in aanmerking komt voor een WIA-uitkering. Tot het moment van de definitieve toekenning van de WIA-uitkering, ben jij verplichtinspanningen te verrichten om alsnog terug te keren naar je oude functie. Dit laatste voelt soms erg krom als al lang duidelijk is, dat dit niet meer passend is.

Succes met het aanvragen van de WIA. Hopelijk kunnen deze tips en tools jou helpen deze route te bewandelen.