Meest voorkomende symptomen bij een burn-out

Heel vaak vragen mensen aan mij bij aanvang: “Heb ik een burn-out”? Allereerst is het niet aan mij om diagnoses te stellen en ten tweede is het wat mij betreft aan iemand zelf om dit te beoordelen. Een burn-out is geen officiële DSM diagnose waarvan de inhoud natuurlijk wel degelijk bestaat maar dit maakt ook dat iemand zelf kan concluderen of hij dit wel of niet heeft/ervaart .Voor mij als ergotherapeut is het niet relevant of iemand wel of niet de diagnose heeft, want wanneer iemand klachten ervaart is dit voor mij al voldoende om te kunnen starten met behandelen.

Ondanks dat ik geen diagnoses stel, gaan we wel in gesprek over de oorzaak van de klachten. Zijn deze ontstaan door langdurige uitputting of er was lange tijd onvoldoende uitdaging en waardering waardoor iemand klachten is gaan ontwikkelen. Voor mij als therapeut is dit wel essentieel omdat de route tot behandeling verschilt. Er moeten namelijk andere stappen worden gezet in het herstel van uitputting (remmen, stoppen, nee zeggen e.d.) dan van instorting (kijken wat iemand heeft gemist en dit juist gaan toevoegen in zijn/haar leven). Dus nee, ik diagnosticeer geen burn-out maar ik behandel wel de klachten.

Een andere vraag die ik vaak krijg is: “Hoe ziet een burn-out er in de praktijk dan uit?”. Vaak hebben mensen het beeld dat wanneer je niet meer je bed uit kan komen, je niet meer op woorden kan komen en functies in je lijf zijn uitgevallen, dat dat dan de definitie is van ‘de man met de hamer’ of de burn-out. In de praktijk zie ik inderdaad dit soort mensen maar een burn-out kan zich heel uiteenlopend uiten. Waar de ene daadwerkelijk fysieke uitval krijgt, kan de andere vooral moeite hebben met concentreren of lukt slapen niet meer. Het fenomeen dat je in een stoel zit en er niet meer uit kan komen, is in veel gevallen niet het geval. Een ook is het soms geen specifiek aanwijsbaar moment dat iemand niet meer kan maar loopt het al zo lang op dat iemand al heel lang functioneert op zijn toppen van zijn tenen. Dan zelf beslissen om jezelf ziek te melden en te gaan werken naar herstel is ook een optie. Sommige mensen wachten daadwerkelijk op een moment dat ze echt niet meer kunnen maar dit komt in sommige gevallen dus niet zo specifiek. En als dit wel komt, wil je hier dan daadwerkelijk op wachten?

Een burn-out uit zich in verschillende symptomen en per persoon dus heel verschillend. Om wat meer inzicht te geven in wat de meest voorkomende symptomen zijn en waar je dan aan kunt denken zal ik er de meest voorkomende in deze blog beschrijven.

– Uitputting; Vermoeidheid is veruit de bekendste maar ook de grootste klacht bij een burn-out. Het gevoel van uitputting is bekend bij mensen met een burn-out en is voor mensen die dit nog nooit hebben meegemaakt moeilijk te beschrijven.
– Slecht slapen; Je kunt niet in slaap komen, doorslapen lukt niet of je bent heel erg vroeg wakker. Het hele slaap en waaksysteem is over alert en heeft moeite met uit-staan. Wanneer je iets verder bent en wanneer het herstel is ingezet kan het zo zijn dat iemand ook een fase extreem veel slaapt. Dit is geen goed teken omdat je echt je batterij moet opladen en daarin is niks beters dan slaap.
– Duizeligheid; Wanneer je gespannen bent zijn je hersenen overactief. Doordat signalen en prikkels binnenkomen welke je brein moet verwerken kunnen er verstoringen optreden wat kan resulteren in duizeligheid.
– Moeite met evenwicht behouden
– Zwarte gedachten; Schrik niet dat uitputting ook kan zorgen voor suïcidale gevoelens. Het brein is niet meer in staat te kunnen relativeren.
– Maagklachten; Wanneer het lijf lange tijd in over alertheid heeft gefunctioneerd, heeft je lijf vaker moeite met het opnemen van de juiste voedingsstoffen maar ook het verteren van eten.
– Snel overprikkeld
– Oorsuizen
– Tinnitus/oorsuizen; Stress verergert oorsuizen bij mensen die reeds last hebben van Tinnitus maar is niet de volledige oorzaak.
– Flauwvallen
– Nekpijn/schouderpijn(gespannen spieren/gewrichten)
– Hoofdpijn (of migraine)
– Hartkloppingen
– Hoge bloeddruk
– Verminderd immuunsysteem; Mensen met een burn-out hebben vaak een verminderde weerstand en zijn daardoor ook sneller vatbaar voor verkoudheid of griep maar herstellen ook minder snel.
– Hyperventilatie
– Gewichtsverandering (afvallen of aankomen)
– Overmatig zweten
– Verminderde visus; Slecht zien ontstaat doordat de spieren worden aangespannen waaronder ook de oogspieren. Hierdoor raken je ogen vermoeid met als resultaat dat je vlekken voor je ogen krijgt of slecht gaat zien.
– Uitval van ledematen
– Rode vlekken op de huid
– Slechte conditie
– Haar uitval
– Slechte huid (acné/puistjes)
– Gespannen kaken
– Moeite met praten/lastiger op woorden komen
– Heftige hormonale schommelingen
– Somberheidsklachten
– Angst, paniekaanvallen
– Sneller emotioneel (boos, verdrietig, geïrriteerd, angstig)
– Sneller agressief
– Last van huilbuien
– Onverschilligheid
– Verminderd zelfvertrouwen/faalangst
– Moeite hebben om keuzes te maken (besluiteloosheid)
– Onrust of opgejaagd gevoel
– Zucht hebben naar middelengebruik (koffie, drugs, alcohol, nicotine)
– Overal tegenop zien
– Last van uitstelgedrag
– Verminderde concentratie
– Verminderde informatie verwerking
– Verminderd geheugen
– Niet meer goed kunnen plannen en organiseren
– Inefficiënt te werk gaan
– Verminderd libido
– Nergens meer zin in
– Moeite hebben om initiatief te nemen
– Gevoel van machteloosheid
– Schuldgevoel naar alles en iedereen
– Jezelf overal de schuld van geven
– Keuzestress
– Activiteiten gaan vermijden (zoals auto rijden bijv.)
– Negatief zelfbeeld
– Niets meer leuk vinden
– Moeite hebben om flexibel te kunnen schakelen
– Continue piekeren
– Tegen sociale contacten opzien
– Fouten maken (jezelf steeds meer moeten controleren)
– Een vol hoofd ervaren

En vast nog veel meer… Dit is een opsomming van de meest voorkomende klachten, welke ik in de praktijk tegenkom. Maar ongetwijfeld heb ik er in dit rijtje nog wel een aantal gemist. Herken jij bij jezelf hiervan een aantal klachten? Kan jij wel wat optimaliseren om verdere klachten te voorkomen en/of te herstellen? Neem dan contact met ons op, wij kijken hierin graag verder met jou mee, wat jij kunt doen voor herstel.